Şahtereotu nerede yetişir, nerede ve nasıl kullanılır, nasıl saklanır, şahtereotu çayı nasıl demlenir, faydaları nelerdir, zararları ve yan etkileri nelerdir – konuyla ilgili en doğru bilgileri sayfamızda bulabilirsiniz.
ŞAHTEREOTU
Diğer İsimleri: ŞAHTEREC, SAFRA OTU, SARILIK OTU, TİLKİ KİŞNİŞİ, YERÇİÇEĞİ, YER SAFRASI, TAVUK AYAĞI OTU,
Latince Adı: FUMARİA OFFİCİNALİS,
İngilizce Adı: FUMİTORY, Almanca Adı: ERDRAUCH, Fransızca Adı: FUMETERRE
Şahtereotu Nerede Yetişir?
Şahtereotu; şahteregiller diğer adıyla gelincikgiller familyasının bir üyesidir. Mavimsi yeşil, çok parçalı yaprakları olan otsu bir bitkidir. Beyazımtrak, mor veya pembe renkteki minik çiçekleri, dalların uç kısımlarında salkım gibi toplanmış demetler halindedir. Boyu 40 santimetreye kadar uzayabilen bitkinin, yapraklarını taşıyamayarak yerlere doğru eğilir bir görünümü vardır. Ilıman iklimleri seven şahtereotu daha çok yol kenarlarında, otluk alanlarda ve tarlalarda kendiliğinden yetişir. Şahtereotu’nun vatanı Güney Avrupa, Kuzey Afrika, Asya’da Türkiye, Horasan ve Hindistan bölgeleridir. Günümüzde Kuzey Amerika ve Avustralya’da da yetişmektedir. Ülkemizin hemen hemen her bölgesinde kendiliğinden yetişen bitki, özellikle Trakya Bölgesi, Karadeniz ve Akdeniz kıyılarında görülür.
Şahtereotu Nerede ve Nasıl Kullanılır?
Şahtereotu, çok eski dönemlerden bu yana, ayurvedik tıp alanında dünyanın pek çok ülkesi tarafından kullanılmaktadır. Özellikle Hintliler sağlık konusunda önemli etkileri olan bu bitkiyi baş tacı etmişlerdir. 50’ye yakın tür arasında şifalı olan ve tıbbi amaçla kullanılanı Fumaria officinalis’tir. Şahtereotu çay formunda tüketilmesinin dışında, tentür ve natürel ilaç yapımında da kullanılmaktadır. Kişnişe benzediğinden tilki kişnişi, safrayı iyileştirdiği için safra otu, sarılığa iyi geldiği için sarılık otu olarak da adlandırılan bu bitki çay olarak tüketilmek istenirse, bir su bardağı sıcak suyun içine bir çay kaşığı şahtereotu atarak demleyip soğuk olarak içilebilir. Kurumuş ot, ezilip toz haline getirilir. Bir yemek kaşığı kadar yoğurdun ya da balın içine 1 çay kaşığı koyulur. Günde 2 defa hazırlanacak bu karışım öğle ve akşam yemeklerinde tüketilir. Şahtereotunun yaprakları ya da bitkinin toprak üstü kısımlarının tamamı kurutulduktan sonra sıcak suda haşlanarak çay ya da merhem şeklinde kullanılabilir. Bitkinin öz suyu, haricen cilt hastalıklarına karşı kullanılır. 4-5 dakika kadar kaynatıldıktan sonra elde edilen su ile baş yıkanırsa kepeği gidermeye yardımcı olur. Cilt hastalıklarına karşı da faydalıdır. Bitkiden 1 çorba kaşığı, yarım litre kadar suda 5 dakika kaynatılır. Günde 4 defa yemeklerden evvel birer çay bardağı alınır. Şahtereotunu uygun ölçülerde ve tarife uygun kullanmak gerekir.
Şahtereotu Nasıl Saklanır?
Mayıs ayının sonlarına doğru yeşillenen bitkinin çiçeklenme dönemi haziran-temmuz aylarıdır. Bitki bu dönemde dallarıyla birlikte toplanır. Gölge ve havadar bir yere demetler halinde asılarak kurutulur. Kurutulan bitkinin şifası yapraklarında ve çiçeklerinde ise kurutma işlemi güneşin altında yapılmamalıdır. Güneşin altında kurutulan bitkinin içeriğindeki faydalı eterik yağlar kaybolacağından, bitki kalitesi yani şifalı etkisi büyük oranda düşecektir. Bunun dışında, kurutma süresi de önemlidir. Eğer bitki 5 günde tamamen kurumuş ise, daha da fazla kurutmak adına fazladan kurutma işlemine tabi tutmak yanlıştır. Yalnızca bitki kökleri güneşte kurutulabilir. Kurutulan bitkinin vakit geçirmeksizin poşetlenip depoya kaldırılması gerekir. Işık almayan, serin ve kuru bir yerde, bir cam kavanoz içerisinde hava almayacak şekilde muhafaza edilmelidir.
Şahtereotu Çayı Nasıl Demlenir?
- 1 su bardağı sıcak ama kaynar olmayan suyun içine (yaklaşık 80 derece sıcaklığında) dolu dolu 1 tatlı kaşığı ufalanmış bitki eklenir. 7 dakika boyunca demlenir ve süzülür. Yetişkinler günde 2-3 bardak içebilir.
- Bir su bardağı dolusu soğuk suyun içine yarım tatlı kaşığı kadar ince kıyılmış şahtereotu eklenir. Hafif ısıda kaynama derecesine kadar ısıtılır. Üstü kapalı vaziyette 10 dakika demlenir ve süzülür. Her defasında taze olarak demlenen çay günde 3 bardak içilir.
Safrakesesi İçin Karışım: Şahtereotu, kırlangıçotu, nane, mayıs papatyası, pelinotu ince ince kıyılarak eşit oranda karıştırılır. Yukarıda verilen tariflerden birine uyularak demlenir ve kullanılır.
Şahtereotunun Faydaları Nelerdir?
- Safra salgılarını arttırır. Safra kesesi sorunlarının tedavisinde kullanılır.
- Deri hastalıkları için iyileştirici etkisi vardır. Kaşıntı vb. durumlarda kullanılabilir.
- Damar sertliğinin tedavisinde kullanılır.
- Karaciğer vücuttaki tüm toksinleri toplayıp vücuttan atılmasını sağlayan bir organdır ve safra ile bağlantılı çalışır. Şahtereotu vücudu terleterek toksinlerin atılmasına yardımcı olur. Böylece karaciğer sağlığının korunmasına da yardımcı olur.
- Safra kesesi üzerinde çok olumlu etkileri olan bir ottur. Hazmı kolaylaştırır, safra taşlarını eritir.
- Migren ve baş dönmelerine çok iyi gelir. Ağrılı mide bulantısını giderir.
- Şahterenin öz suyu, kına ile merhem yapılıp, egzamalı yerlere sürülürse, o bölgeler şifa bulur.
- Uygun dozlarda kullanıldığında mide ağrısı şikâyetlerinin giderilmesine yardımcı olur.
- Sedef hastalığının tedavisinde kullanılmaktadır.
- Yüz ve vücutta çıkan sivilcelerin tedavisinde kullanılabilir.
- Demlenmiş soğutulmuş şahtere çayı tonik olarak kullanılabilir.
- Şahtereotunun ayrıca kepek önleyici özelliği de bulunmaktadır.
- Hemoroid ( basur ) tedavisinde kullanılır.
- Yüksek tansiyonu düşürücü etkisi vardır.
- Kanı ve böbrekleri temizler.
- Yatıştırıcı etkisi vardır.
- Egzama tedavisinde şahtereotu, kekik ile birlikte demlenerek kullanılabilir. Ilınmış çayı balla tatlandırılıp, soğuduktan sonra içildiğinde, düzenli kullanım şartıyla tedavi edici etkisi görülür.
- Karaciğer tıkanıklığında, şahtereotu ayrık otu ile birlikte demlenir. Ilınmış çay, bal konulup tatlandırıldıktan sonra soğuk olarak tüketilebilir.
- Gözdeki çapaklanma probleminde şahtereotundan demlenen çay ile göze pansuman yapılır. Bu esnada otun iyice süzülmesi gerekmektedir.
Şahtereotunun Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?
- Yüksek dozajlarda tüketildiğinde karın ağrısına yol açabilmektedir. Bunun dışında şahtereotunun bilinen büyük bir zararı yoktur. Yine de hamile bayanların doktor kontrolünde kullanması tavsiye edilir. Hatta mümkünse hamilelerin ve emziren annelerin kullanması önerilmemektedir.
- Şahtereotunu belirtilen ölçülerde ve tavsiye edilen şekilde kullandığınız taktirde tedavi edici özelliklerinden faydalanmış olursunuz.
- Uygun doz kullanıcının yaşı ve sağlık durumu gibi birçok etkene bağlı olarak değişmekte olup, ne kadar kullanılması gerektiği konusunda net bir bilgi bulunmamaktadır.
- Fazla kullanım sonucunda titreme, konvülsiyon gibi durumlar görülebilir. Hatta ölüme kadar gidebileceği konusunda uzmanlar uyarmaktadır.
- Miktar aşımının karın ağrısı yapabileceği söylenmektedir.
- Ayrıca bakınız Siyah üzüm çekirdeği
Okuyucunun Dikkatine
Hazırlayan ve Bilinmesi Gerekenler İçin Buraya Tıklayınız.
Değerli okuyucu! Ben Avukat Özgen Terzi. Ben de sizler gibi bir web kullanıcısıyım. Aynı zamanda çocuklarının dünyaya gelmesiyle birlikte, yaşama dair pek çok alanda farkındalık sahibi olmak isteyen bir anneyim. Bunun için en büyük yardımcım internet diye düşünüyordum. Ne yazı ki, ihtiyacım olan konulara dair okuduğum yazıların çoğu zaman eksik ve yanlış bilgilerle hazırlandığını, hiçbir araştırmaya gerek duyulmadan kopyala yapıştır yöntemiyle sayfalara taşındığını gördüm. Bu durum beni ciddiyetle araştırmaya sevk etti. Öncelikli olarak, bitkiler ve besinler konusunu ele aldım. Bunun için, kaliteli yayınları takip ettim, alanında uzman kişilerin kaleme almış olduğu kaynakları okudum, inceledim. Edindiğim bilgilerin doğruluğunu teyit edip yazıya döktüm ve en nihayet bu yazıları sizlerle buluşma noktamız olan birbox.net te paylaştım, paylaşmaya da devam edeceğim. Sizler de deneyimlerinizi ve bana iletmek istediğiniz mesajları sayfanın altında bulunan yorumlar kısmı aracılığı ile iletebilirsiniz.
Okuyucunun Dikkatine: Sayfamızda anlatılanlar tamamen genel bilgilendirme amaçlıdır. Yazı yayına alındıktan sonra, zaman içerisinde güncelliğini ve geçerliliğini yitirebilir. Sunmuş olduğumuz bilgiler hiçbir zaman doktor teşhisinin yerini tutmaz, reçete niteliği taşımaz. İlgili besinin ya da ürünün faydaları her bünyede farklı etkiler gösterebilir. Her şeyden önce, kullanacağınız besine karşı alerjiniz olup olmadığını bilmelisiniz. Doktora gitmeden ve rahatsızlığınızın tam olarak ne olduğunu öğrenmeden, burada anlatılan bilgilerden yola çıkarak, kendi kendinizi tedavi etmeye çalışmamalısınız. Doktorunuzun vermiş olduğu ilaçlar var ise, öncelikli olarak onları kullanmalısınız. Burada anlatılan bitki ve besinleri, tıbbi tedaviye destek amaçlı uygulamalısınız. Aksi durumda oluşabilecek sorunlardan sitemizin sorumlu tutulamayacağını önemle hatırlatırız.
